در این باره با دکتر مهدی تقوی اقتصاددان گفت‌وگو کرده‌ایم.
- با توجه به تاخیر دولت و احتمال عدم‌تصویب برنامه در سال آینده، چه مشکلاتی در پیش‌روی اقتصاد کشور خواهد بود؟
این که ما اصرار کنیم که حتما برنامه داشته باشیم، فایده ندارد. برنامه توسعه زمانی مفید است که واقع‌بینانه باشد و برای رسیدن به اهداف اقتصادی، راهکارهای عملی ارائه دهد. تجربه برنامه‌های توسعه اخیر نیز نشان می‌دهد که صرف داشتن برنامه، به توسعه کشور نینجامیده است.
پس از انقلاب، نخستین برنامه توسعه در دولت آقای هاشمی رفسنجانی اجرا شد که در آن زمان، وضعیت اقتصاد کشور طبیعی نبود. اما از آن موقع، آزادسازی قیمت‌ها شروع شد که متعاقبا خصوصی‌سازی و سپس آزادی تجارت در دستور کار قرار گرفت. این سیاست‌ها هیچ‌کدام موفق نبود و متوقف شد، در حالی که برنامه توسعه داشتیم، اما این سیاست‌ها برنامه‌ریزی نشده بود.
- یعنی شما برنامه توسعه را بی‌فایده می‌دانید؟
خیر. منظور من این است که آنچه مهم است، داشتن یک برنامه عملی و واقع‌بینانه است که چنین برنامه‌ای فقط از یک تیم برنامه‌ریز اقتصادی متخصص برمی‌آید.
- علت عدم‌تحقق برنامه‌های اخیر چیست؟
برنامه‌های توسعه سوم و چهارم را دارای اهداف بلندپروازانه می‌دانم. مثلا نرخ رشد اقتصادی 8درصدی در برنامه چهارم توسعه را از همان ابتدا غیرقابل تحقق می‌دانستم. این نشان می‌دهد که باید برنامه‌ریزی ما واقع‌بینانه باشد، درست برنامه‌ریزی کنیم و اهداف درستی نیز مدنظر قرار دهیم.
- چه توصیه‌ای به دولت برای تدوین برنامه پنجم دارید؟
دولتمردان باید بدانند که برنامه، وحی منزل نیست. الان که برنامه چهارم توسعه در حال تمام شدن است برنامه‌ریزان دولت باید بررسی کنند که چرا هدف‌های 4برنامه توسعه پیشین محقق نشد و به اهداف آنها نرسیدیم. بعد از تدوین برنامه پنجم توسعه، اگر دولت در 2سال اول فهمید که بخش‌هایی از آن قابل اجرا نیست، باید آن بخش‌ها را اصلاح کند.
- دلیل دولت برای تاخیر در ارائه لایحه برنامه پنجم توسعه تا تعیین تکلیف هدفمند کردن یارانه‌ها را قابل‌قبول می‌دانید؟
این را فقط بهانه می‌دانم و نه بیشتر. من اساسا با ماهیت طرح هدفمند کردن یارانه‌هامخالفم؛ چون طرح کاملی نیست و آثار و تبعات اقتصادی آن به‌طور همه‌جانبه‌اندیشیده نشده است.
در این طرح به اینکه شرایط فعلی کشور برای اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها مهیاست یا خیر، نگاه نشده و همین که درباره اثرات تورمی‌آن نظرات متفاوتی ارائه می‌شود، نشان می‌دهد که مطالعه کافی روی آن انجام نشده است.
